In juli 2017 hebben we een reis naar Libanon georganiseerd voor 16 vrijwilligers van Vriendschap zonder Grenzen.

Waarom Libanon? Omdat we de situatie van de vluchtelingen in dit klein landje van 4 miljoen inwoners wilden zien en begrijpen. Libanon telt bijna 2 miljoen vluchtelingen: 500.000 Palestijnen sinds 1948 (begin van de bezetting door Israël) en 1,5 miljoen Syriërs sinds 2011 (begin van de oorlog in Syrië). De huidige situatie barst er uit zijn voegen en de menselijke omstandigheden zijn er zeer betreurenswaardig.

• Honderdduizenden Syrische families leven er in geïmproviseerde tenten sinds 6 jaar. Ze moeten hun plaatsje huren van de eigenaars. De grote NGO’s zijn er afwezig. Geen zorg en geen onderwijs voor de kinderen. Voor een hele generatie zonder basis leerschool betekent dat dramatische gevolgen voor het leven.

• Duizenden anderen proberen zich in de steden te installeren. We hebben er kinderen ontmoet die meer dan 12 uur per dag op straat werken voor enkele dollars. Uitbuiting en plantrekkerij zijn dagelijkse kost voor deze families die enkel denken aan overleven, in afwachting van het einde van de oorlog. Maar zelfs als de gevechten zouden stoppen, zal het voor de meeste families onmogelijk zijn terug te keren naar hun land: hun dorpen en wijken zijn met de grond gelijk gemaakt, de economie is vernietigd, en het risico op wraak tegen deserteurs of mensen die het verkeerde kamp gekozen hebben, is te groot. Sinds meer dan 2 jaar heeft Libanon – net zoals Jordanië – zijn grenzen gesloten. De vluchtelingen hebben geen verblijfsrecht meer en moeten grote sommen geld betalen aan smokkelaars (ongeveer 600 $) om de grens over te steken en om papieren te hebben die enkele weken geldig zijn (honderden dollars). Als de politie hen oppakt, worden ze geslagen en gevangen gezet. Daarom is nu “opvang in de regio” voor velen onder hen niet mogelijk.
  

• Tienduizenden Palestijnen wonen sinds 70 jaar in kampen, in meer of mindere mate gesloten kampen. Ze organiseren zich onder elkaar, onafhankelijk van de Libanese staat. Elke nieuwe generatie bouwt een extra verdieping. Ze blijven hopen en strijden voor het recht op terugkeer naar Palestina. Ze hebben de sleutels van hun huizen nog, ook al blijft er van die huizen al lang niets meer over. In Libanon hebben de Palestijnen nog altijd geen rechten (geen recht op eigendom, werk, deelneming op alle vlak…).

Hisilicon Balong

De druk van deze situatie heeft zware gevolgen voor de staat die zichzelf met moeite heropbouwt na tientallen jaren van burgeroorlog, invasies door Israël en buitenlandse interventies. Voor de Libanezen, die een lange traditie kennen van gastvrijheid en solidariteit tegenover vluchtelingen, is de situatie meer en meer kritiek geworden: de werkloosheid en ongelijkheid breken records, waardoor er verdeeldheid broeit. De openbare dienstverlening zoals gezondheid, vervoer en onderwijs zijn quasi onbestaande. De privé-sector en de vrije markt zijn er koning. Een kleine minderheid profiteert van de komst van de vluchtelingen door te snijden in de lonen en werkomstandigheden, terwijl de prijzen voor voeding, basisdiensten en woningen blijven stijgen.

Tegelijk wilden we ook verschillende geëngageerde actoren ontmoeten om de gedwongen migratie beter te begrijpen. In deze regio van de wereld woedt en spreidt de oorlog zich op nooit geziene wijze: Afghanistan, Irak, Syrië, Libië, Palestina, Jemen… Wat deze landen gemeenschappelijk hebben, is dat ze zich in een regio bevinden, rijk aan grondstoffen die de economische grootmachten zo fel begeren. Na de kolonisering hebben de grote Amerikaanse en Europese bedrijven hun regeringen gepusht om een beleid van destabilisering, verdeeldheid en militaire invasie te voeren, tot het installeren van “liberale” regimes die hen gunstig gestemd waren. Resultaat: daar waar er sterke en onafhankelijke staten waren – soms dictatoriaal – met infrastructuur en toegankelijke en efficiënte openbare diensten (gezondheid, onderwijs, huisvesting), daar heerst enkel nog geweld, chaos en miserie. Vluchten is nu een kwestie van overleven geworden voor de families, en het enige toekomstperspectief voor de jongeren.

Daarnaast wilden we ook verschillende lokale initiatieven steunen. De vrijwilligers ter plaatse organiseren zich zo goed als ze kunnen om de vluchtelingen te helpen. Het zijn allemaal fantastische mensen die essentieel werk verrichten. Dankzij uw giften en dankzij de verkoop van dadels op de markten, hebben we 1500 euro kunnen overhandigen aan deze organisaties. Door onze actieve aanwezigheid en ons spel met de kinderen hebben we ons solidair getoond en ook dat de rest van de wereld de vluchtelingen in Libanon niet vergeet. Dat geeft hen een beetje moed en hoop. Zij hopen dat hun situatie niet in de vergeetput verdwijnt, dat de rest van de wereld zich bewust is van hun situatie en dat we onze regeringen kunnen pushen tot meer investeren in diplomatie en vrede, in plaats van in oorlog.